Rekenkamerrapporten

Afgerond

Zoektocht naar duurzaamheid in het landbouwbeleid

DATUM BEHANDELING PS: 17 april 2020            download rapport

Aanbeveling

1. Stel vast, op grond van een probleemanalyse, wat de provincie in de primaire landbouw wil bereiken: wat is in grote lijnen het streefbeeld, hoe zou volgens de provincie de landbouw er in een bepaald jaar uit moeten zien?
Maak daarin een duidelijke keuze voor (een bepaalde mate van) ecologische verduurzaming en onderbouw hoe deze ecologische verduurzaming zich verhoudt tot een voor agrarische ondernemers rendabele bedrijfsvoering.

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Wij werken wij aan een integrale landbouwvisie, met daarin de beleidsonderdelen die in de afgelopen jaren elders zijn uitgewerkt. Wij beschouwen de aanbeveling 1. tot en met 4. als input voor deze visie en zullen daarin onder andere aandacht besteden aan de mogelijkheden voor monitoring en rapportage. Wij gaan ervan uit dat een meer uitgewerkt eindbeeld in de visie ook meer handvatten zal bieden om de concrete resultaten van het beleid in beeld te brengen, maar daarbij willen wij ook de balans zoeken tussen de informatie die wordt gevraagd en de inspanningen die nodig zijn om die informatie op te leveren.
In de visie en in het uitvoeringsprogramma zullen wij nadrukkelijk aandacht besteden aan de indicatoren die we willen hanteren en de evaluatie en verantwoording
van de uitvoering.

Wij hebben in september 2020 het Programma Duurzame Landbouw 2020-2024 vastgesteld. In het Programma Duurzame Landbouw 2020-2024 is een doorkijk opgenomen van de landbouw in 2030. Een landbouwvisie voor de langere termijn zal nader worden uitgewerkt als onderdeel van de nieuwe omgevingsvisie. In het door PS in september 2022 vastgestelde Koersdocument is een richting aangegeven van de landbouw in Groningen. Deze richting zal de komende tijd verder worden uitgewerkt in de nieuwe omgevingsvisie die in 2024 zal worden vastgesteld.
In het Programma Duurzame Landbouw 2020-2024 wordt een doorkijk gegeven naar de lange termijn, waarin een richting wordt gekozen en waarin ook wordt aangegeven wat de provincie met begrippen als natuurinclusieve landbouw, kringlooplandbouw en verduurzaming bedoelt. Daarnaast zijn zestien ambities geformuleerd. Deze vormden de basis voor het formuleren van indicatoren die gebruikt kunnen worden bij de monitoring volgens de provinciale P&C-cyclus.
Na de vaststelling van het Programma Duurzame Landbouw 2020-2024 door ons college, is gewerkt aan het ontwikkelen van een set indicatoren waarmee de voortgang van het programma kan worden gemonitord. Deze indicatoren worden alleen nog maar voor de biologische landbouw toegepast. De overige indicatoren worden nog niet gemeten aangezien hiervoor niet de juiste data beschikbaar is of dat deze data niet één-op-één te koppelen is aan de ambities uit het programma. Het ontwikkelen van specifieke datasets die hier wel invulling aan geven zou veel tijd en capaciteit kosten die niet beschikbaar is of ten koste zou gaan van de daadwerkelijke uitvoering van het door de provincie gevoerde landbouwbeleid.
Voor de uitvoering van de Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw wordt jaarlijks de voortgang van de Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw ook rechtstreeks gerapporteerd aan Provinciale Staten.
Om Statenleden en andere geïnteresseerden meer zicht te geven op de ontwikkeling van de landbouw in de provincie Groningen wordt verder gewerkt aan een landbouwmonitor als onderdeel van de Staat van Groningen. Deze is deels al online en deels nog in ontwikkeling en geeft een beeld van de ontwikkelingen in de landbouw van Groningen.
Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

Aanbeveling

2. Analyseer welke partijen en actoren een rol spelen en van welke partijen de provincie daarbij op welke wijze (mede) afhankelijk is. Wat is de eigen provinciale rol? Maak in het beleid zichtbaar wat de provincie ‘zelf’ regelt en wat in samenwerking tot stand zou moeten komen.

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Zie bij 1.

Het Programma Duurzame Landbouw 2020-2024 is gebaseerd op:
1) actuele feiten en cijfers van met name het CBS en Skal-biocontrole,
2) beschrijvingen van visies, ontwikkelingen en trends door Wageningen Universiteit en Research en het Louis Bolk Instituut en
3) ambities en doelen van het Kwaliteitsbeeld 2030 van de Agro-Agenda Noord-Nederland, de Kringloopvisie van LNV en het Manifest Vitaal Platteland van partners landelijk gebied.
Bij de totstandkoming van het programma zijn gesprekken gevoerd met collega’s van diverse beleidsvelden over de verbinding van landbouw met andere provinciale beleidsvelden (klimaat, energie, landschap, natuur, etc.).
In het Programma Duurzame Landbouw 2020-2024 zijn op p.30 de rollen van de provincie beschreven die ingezet worden bij het behalen van de ambities. Vanuit deze rollen neemt Provincie Groningen deel of ondersteunt ze diverse overleggen en samenwerkingsverbanden. Dit zijn onder andere:

Het Programma Duurzame Landbouw 2020-2024 heeft als doel het bevorderen van de verduurzaming van de landbouw. De provincie heeft bij de uitvoering van het programma/bereiken van de doelen een wisselende rol (faciliteren, verbinden, stimuleren en beïnvloeden (lobby).
Een ander beleidsinstrument om de landbouwtransitie te bevorderen, is het ruimtelijk beleid (Omgevingsvisie en Provinciale Verordening).
Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

Aanbeveling

3. Analyseer welke beleidsinstrumenten het meest geëigend zijn om bepaalde doelen te bereiken. Wordt het maatschappelijke effect vooral gediend met stimulering (zoals subsidieverstrekking) of is bijvoorbeeld meer of andere regelgeving gewenst?

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Zie bij 1.

Het Programma Duurzame Landbouw 2020-2024 heeft als doel het bevorderen van de verduurzaming van de landbouw. De provincie heeft bij de uitvoering van het programma/bereiken van de doelen een wisselende rol (faciliteren, verbinden, stimuleren en beïnvloeden (lobby).
Een ander beleidsinstrument om de landbouwtransitie te bevorderen, is het ruimtelijk beleid (Omgevingsvisie en Provinciale Verordening).
Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

Aanbeveling

4. Monitor de voortgang van het beleid en de maatschappelijke effecten.
Maak de effecten van het beleid zichtbaar, zowel kwantitatief als kwalitatief, zowel om ervan te leren als ter verantwoording. Kies daartoe goede, meetbare en voor het beleidsdoel relevante indicatoren. Formuleer indicatoren voor de ecologische verduurzaming van de landbouw en voor de termijn waarop die moet plaatsvinden, in plaats van inspanningsindicatoren.

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Zie bij 1.

Zie bij 1.
Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

Aanbeveling

5. Houd bij welke projecten door middel van provinciale bijdragen mogelijk zijn gemaakt en wat de resultaten daarvan waren. Maak als provincie beter zichtbaar wat de relatie is tussen de provinciale inspanningen (output) en het maatschappelijke effect (outcome). Dit is nodig om te weten of het beleid doeltreffend en doelmatig is. Informatie hierover kan op diverse manier verkregen worden. Zo kan op project- en/of op programmaniveau
de doorwerking worden gemonitord, dan wel door op een andere manier ex post de effecten te evalueren.

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Monitoring op outcome op projectniveau is lastig en tijdrovend, onder andere omdat het lastig is om beleidsinvloed en autonome ontwikkeling van elkaar te scheiden. In het kader van de visie en het uitvoeringsprogramma zullen wij afwegen hoe wij invulling kunnen geven aan deze aanbeveling. In overleg met Provinciale Staten willen wij zoeken naar een goede balans tussen de gevraagde inspanningen en de benodigde informatievoorziening.

Zie ook bij 1.
Bij het ontwikkelen van de indicatoren voor de monitoring zal de balans tussen inspanningen en informatievoorziening een belangrijke rol spelen. waar dat aan de orde is verantwoorden we de keuzes die we daar eventueel in gemaakt hebben. Ook zal nagedacht worden over een manier om de resultaten van het beleid 'publieksvriendelijk' te presenteren en waar mogelijk beschikbaar te maken. Dit alles in samenhang met de monitoring waar ook organisatiebreed aan wordt gewerkt.
Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

Aanbeveling

6. Houd bij hoe de provinciale inspanningen en de resultaten daarvan zich verhouden tot de beleidsdoelen.

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Zie bij 5.

Zie bij 5.
Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

Aanbeveling

7. Vertaal succesvolle ervaringen in subsidieverlening en projecten naar de subsidiepraktijk en draag als provincie actief bij aan het verspreiden van succesvolle uitkomsten van gesubsidieerde projecten.

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Zie bij 5.

Dit is op meerdere manieren ingevuld. Voorbeelden zijn:

Verder heeft de provincie Groningen naast de kwartiermaker biologische landbouw vanaf 2020 een gebiedsregisseur (1 fte) voor het verduurzamen van de landbouw richting een natuurinclusieve kringlooplandbouw.
Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

Aanbeveling

8. Maak als Provinciale Staten zelf duidelijk aan welke informatie (zowel naar inhoud als vorm) behoefte is. Geef aan op welk moment welke informatie van Gedeputeerde Staten verwacht wordt.

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Zoals aangeven gaan wij er vanuit dat de Landbouwvisie en het daarbij behorende uitvoeringsprogramma de gevraagde helderheid kunnen bieden. In dat kader willen wij ook nadere afspraken maken over de informatievoorziening.

Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

Aanbeveling

9. Geef als Provinciale Staten ook helder de opdracht aan Gedeputeerde Staten een keuze te beleid voor ecologische verduurzaming van de landbouw, en laat Gedeputeerde Staten concreet aangeven hoe ecologische duurzaamheid samenhangt met economische duurzaamheid. Vraag om het concreter maken van landbouwnota’s, -agenda’s en -beleid. Wat is bijvoorbeeld de concrete betekenis van het streven van de provincie Groningen om koploper in duurzaamheid te zijn, en een vitale en duurzame agro- en foodsector te realiseren die modern en renderend is, schoon en efficiënt produceert en in balans is met mens en omgeving.

Reactie van Gedeputeerde Staten

Voortgang opvolging (maatregelen)

Zie bij 8.

Hiermee is invulling gegeven aan de aanbeveling.

 

Deze pagina is gebouwd op 06/13/2025 12:34:22 met de export van 06/13/2025 12:32:09