Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

• Naast de infrastructuurmaatregelen werken we gezamenlijk met Duitse partners aan de verbetering van ketenmobiliteit op de aanliggende stations en aan de verbetering van het grensoverschrijdende ticketing. Planning is dat bovenstaande maatregelen in de tweede helft van 2025 worden afgerond en daarna bouwstap 1 van de Wunderline gereed is en de trein naar Leer kan rijden. Om verder te reizen naar Bremen is een overstap in Leer noodzakelijk.

• Op 11 september 2024 zijn uw Staten per brief geïnformeerd over de stand van zaken van de reactivering Veendam-Stadskanaal. De implicaties van de ruimtelijke procedure en bijbehorende planning zijn hierin inzichtelijk gemaakt. Ook is de budgetspanning geduid en de relatie met het eventueel toekomstige doortrekking van de Nedersaksenlijn naar Emmen. De uitkomst van het BO MIRT in het najaar van 2024 had niet geleid tot de gewenste helderheid voor de Nedersaksenlijn in relatie tot de eerste fase: Veendam-Stadskanaal Met de uitkomsten van de Voorjaarsnota en de daarin voorziene beschikbare middelen voor de Nedersaksenlijn verwachten we dat er vervolgstapppen gezet kunnen worden en de budgetspanning (grotendeels) kan worden opgelost.

• Bijstelling begroting project Wunderline (zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 23).

• Groningen Spoorzone wordt in het najaar van 2026 opgeleverd. Vanaf 10 mei 2025 vindt er een 64-daagse buitendienststelling plaats zodat alle werkzaamheden op en rondom de sporen en perrons worden uitgevoerd. Daarna vindt de verdere afbouw plaats van het station en fietstunnel.

• Bijstelling projecten opgave Wonen en Bereikbaarheid (zie voor toelichting verzamelvoorstel, voorstel 24).

• In mei start de campagne in zes gemeenten. In september sluiten nog drie gemeenten aan. Gecombineerd met de doelgroep 'nog-niet-fietser' werken we een ludieke actie uit om mensen vaker de fiets te laten pakken.

• Er zijn drie scholen die deelnemen in uitvoering op dit moment. Hierbij gaat het om 150 leerlingen. En er staan nog twee scholen gepland voor dit voorjaar met 50 leerlingen. Daarmee komt het totaal van het schooljaar 2024-2025 op 200 leerlingen.

• In samenwerking met Groningen Bereikbaar werken we een plan uit om nieuwe inwoners en nieuwe werknemers te attenderen op de fietsmogelijkheden.

• Gemeenten hebben interesse getoond in dit project. Na de zomer starten we met de uitvoering van dit project, door twee kernen te analyseren.

• In het eerste kwartaal zijn de mogelijke programma's in beeld gebracht. We werken dit uit tot een maatregelenpakket en starten na de zomer met uitvoering van de eerste projecten voor onze inwoners.

• In samenwerking met TCNN en Metropol Hub Systems zijn de mogelijkheden van kansrijke ladingstromen voor 'modal shift' verkend.
• Voor de pilot Cosun Beet wordt een aanpassing van de havenkom verder uitgezocht en onderzoeken we een vervolg op de kennisdeelsessie duurzame binnenvaart uit november 2024. Dit doen we samen met een aantal logistieke partijen en kennisinstellingen.
• Wij denken mee met de subsidieregeling voor haalbaarheidsstudies en voorbereidingskosten voor de aanleg van een dekkend netwerk van Clean Energy Hubs.
• Samen met de gemeente Groningen is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar een publiek toegankelijk logistiek laadplein op bedrijventerrein Roodehaan. De uitkomsten hiervan zijn positief. Vervolgstappen worden gezet om een logistieke laadplein te kunnen realiseren.

• We werken aan een factsheet - gekoppeld aan de ontwikkelde netwerkkaart (dashboard) - waarin data wordt ingelezen. Deze jaarlijkse factsheet biedt relevante informatie over logistiek en goederenvervoer.

• We bereiden een vervolg op de succesvolle kennisdeelsessie duurzame binnenvaart voor. Samen met de provincies Drenthe en Fryslân, gemeente Groningen en Bouwend Nederland organiseerden we op 8 april het bouwlogistieke congres. Dit krijgt een vervolg.

• Met Hanzehogeschool en Rijksuniversiteit Groningen overleggen we over een project/pilot logistiek.

Ook werken we intensief samen met Hive.Mobility in het organiseren van bijeenkomsten.

• Op dit moment zijn we aangesloten bij de voorgestelde netwerken: CEH, Walstroom-collectief, Corridor Noordoost Nederland, Logistiek Noord en de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens.

• Voor InnoWaTR is er in maart 2025 een partnermeeting in Bremen geweest. Hier is behalve de pilot voor 'modal shift' ook gesproken over verbreding van het aantal mogelijke goederenstromen en een Noord-Nederlands vervolgproject voor de toepassing van innovatie Groningse technieken voor meer autonoom vervoer en versnellen van schuttingstijden van sluizen.

• De onteigeningsprocedure is afgerond en de benodigde grond is aangekocht. De aanbestdingsprocedure is afgerond. Uitvoering van het werk is dit voorjaar gestart, het fietspad zal voor begin 2026 worden opgeleverd.  

• De uitvoering van deelgebied D (Hoofdstraat Midwolde-Lettelbert) is vorig jaar afgerond. De uitvoering van deelgebied C (Hooilanden tussen Lettelbert en Matsloot) is gaande en zal medio 2025 zijn afgerond. De ontwerpen voor deelgebieden A, B en E zijn afgerond en bestuurlijk geaccordeerd. Uitvoering start eerste helft 2025 met afronding eind 2025.

• Werkzaamheden aan kabels en leidingen worden momenteel door Enexis voorbereid en vinden plaats voor de zomervakantie. Het realisatiebesluit wordt op 2 juli in Provinciale Staten behandeld. Het voorstel wordt gelijktijdig in de gemeenteraad van de gemeente Groningen behandeld.

• De colleges van provincie en gemeenten Tynaarlo en Groningen hebben ingestemd met het voorkeurstracé. Besluitvorming in Provinciale Staten en de gemeenteraad van Groningen zal plaatsvinden op 4 juni. Na besluitvorming kan gestart worden met de planuitwerking.

• De werkzaamheden voor de fietsbrug zijn in uitvoering, deze zijn vertraagd door onvoorziene omstandigheden in de ondergrond. Ook financieel loopt dit project uit de pas en daarom wordt bij behandeling van deze voorjaarsmonitor om verhoging van het investeringskrediet gevraagd. De oplevering vindt eind dit jaar plaats. Het vrijliggende fietspad is in voorbereiding en wordt eind 2025/begin 2026 uitgevoerd.

• Overheveling € 82.300 vanuit middelen Aanlegvoorzieningen naar reserve Afschrijvingen (zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 18).

• Op dit moment ronden we de planuitwerkingsfase voor dit project af. We verwachten het realisatiebesluit nog voor de zomer van 2025 te kunnen nemen. Daarna kunnen de ruimtelijke procedures worden voorbereid.

• Er wordt een provinciale buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) voorbereid. De onderbouwing hiervoor is in concept gereed. De procedure wordt volgens planning dit jaar doorlopen. Daarnaast starten de gesprekken voor de grondverwerving.

• Na instemming van het college van B en W van de gemeente Westerkwartier (op 13 mei) wordt het resultaat van de verkenningsfase ter visie gelegd. Nog voor de zomer van 2025 kunnen we vervolgens het planuitwerkingsbesluit nemen. Daarna starten we met de planuitwerkingsfase. We verwachten het realisatiebesluit op zijn vroegst begin 2026 te kunnen nemen.

• We verwachten in mei 2025 een besluit te kunnen nemen over nieuwe investeringen in het Regionale Fietsnetwerk.

• Het project wordt momenteel uitgevoerd, oplevering is voorzien vóór 1 november.

• We zijn momenteel in gesprek met de gemeente Groningen en Groningen Bereikbaar om te komen tot nieuwe afspraken na 2025. Planning is om voor de zomer het globale plan gereed te hebben.

• We zijn bezig met de opdrachtverstrekking aan de geselecteerde aannemer en de uitvoering van de werkzaamheden start in de tweede helft van dit jaar.

• Er wordt gewerkt aan de afwerking en definitieve inrichting van het onderliggende wegennet en de realisatie van het Zuiderplantsoen.

• Bijstelling begrote projectuitgaven en - bijdragen (zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 22)

• Het MIRT-onderzoek Westflank Groningen, met als sluitstuk de Ontwikkelagenda, is eind 2024 inhoudelijk afgerond en is op 23 april door uw Staten vastgesteld. De Ontwikkelagenda beschrijft de strategische keuzes voor de gebiedsgerichte ontsluiting van de Westflank van de stad Groningen en bevat specifieke maatregelen voor Ring West Verbindt en het bijbehorende proces.In vervolg hierop zal de verkenning Ring West Verbindt worden geactualiseerd en wordt voor de tweede helft 2026 een planuitwerkingsbesluit voorbereid voor een gefaseerde aanpak van de westelijke ringweg Groningen. Dit maakt dat we rekening houden met realisatie in de periode 2028-2035.

• In vervolg op de herijking N355 en het MIRT-onderzoek Westflank Groningen ontvangen uw Staten dit najaar een aangepast Realisatiebesluit en kan worden gestart met de planologische procedure en de contractvoorbereiding. De grondverwerving voor gronden met opstallen is in volle gang. Realisatie is gepland in de periode 2028-2030.

• Afrondende werkzaamheden vinden dit jaar plaats, naar verwachting ronden we het project dit jaar af.

• Het MIRT-onderzoek N33 Noord verloopt volgens planning. De onderzoeksresultaten dienen als input voor de Startbeslissing Verkenning N33 Noord. Voor de herstart van N33 Midden is een kwartiermaker aangesteld. Zodra er met het Rijk overeenstemming is over financiën, stikstof en capaciteit zal het deel Midden, met voorliggend Ontwerp Tracébesluit als uitgangspunt, in een programmatische aanpak samen met N33 Noord worden opgepakt.

• Momenteel wordt gewerkt aan het perspectief, met als doel om dat in het Bestuurlijk Overleg Leefomgeving van 2 juni in te brengen. Aansluitend wordt gewerkt aan het programma (uitvoeringsplan) en investeringsagenda, waarbij de eerste versie in het BO MIRT van dit najaar moet landen. Onderdeel daarvan is de opzet en aanpak van de bereikbaarheidsagenda en plan voor ruimtelijke kwaliteit. De planning loopt gelijk met de uitwerking van het uitvoeringsplan van de economische agenda Nij Begun en de N33.

• Op 5 februari heeft uw Staten een realisatiebesluit genomen over dit traject. Uitvoering staat gepland voor 2025 onder voorbehoud van het kunnen nemen van het verkeersbesluit.

• Voorbereidingen voor dit project zijn gaande en uitvoering is voorzien voor 2025 met doorloop in 2026.

• Voorbereidingen voor dit project zijn afgerond en uitvoering is voorzien voor dit jaar.

• Voorbereidingen voor dit project zijn gaande en uitvoering is voorzien voor later dit jaar met uitloop in 2026.

• Voorbereidingen voor dit project zijn gaande en uitvoering is voorzien voor 2025.

• Voorbereidingen voor dit project zijn gaande, uitvoering is voorzien voor dit jaar. Eén en ander is afhankelijk van werkzaamheden aan kabels en leidingen die momenteel ook wordt uitgevoerd op dit trace. De werkzaamheden worden gecombineerd zodat er minimale overlast voor de omgeving ontstaat.

• Storting middelen Fietspadverhardingen in reserve Afschrijvingen (zie voor toelichting Voorgestelde Begrotingswijzigingen, voorstel 25)

• Voorbereidingen voor dit project zijn gaande en uitvoering is voorzien voor dit jaar.

• Voorbereidingen voor deze projecten zijn gaande en uitvoering is voorzien voor 2025 /2026.

• De uitvoering staat gepland voor de periode april-december.

• Voorbereidingen voor dit project zijn gaande.

• De voorbereidingen voor een verkenning zijn gaande waarbij de verwachting is dat de verkenning later dit jaar zal  starten.

• De verkenningsfase is doorlopen. Naar verwachting is worden de voorkeursalternatieven dit jaar verder uitgewerkt als onderdeel van een planuitwerkingsfase.

• In 2025 gaan we verder met het voeren van gesprekken met de omgeving, waterschappen en gemeente. Uitgangspunt is dat dit jaar een definitief ontwerp opgeleverd wordt. Uitvoering vindt in 2026 plaats.

• Voorbereidende werkzaamheden zijn momenteel gaande, het onderzoek is in voorbereiding en zal dit jaar starten.

• Zie verantwoording bij 'Uitvoering verkenning Aduarderdiepzone' en 'Uitvoeren onderzoek classificatie Winschoterdiep'.

• De voorbereidingen voor dit project liggen op schema en uitvoering is voorzien voor dit jaar.

• We hebben een prioriteitenlijst opgesteld waarin de quick wins staan beschreven. Voor 2025 hebben we daarvan de vaarbrochure vernieuwd en weer in printversie beschikbaar gemaakt. Ook is voor alle bruggen en sluizen in de provincie Groningen de data op orde gemaakt, bedientijden zijn bekend.

• Er wordt gewerkt aan een plan van aanpak voor walstroom op de vaarwegen, in samenwerking met het walstroomcollectief (partnernetwerk-aanpak). Data over ligplaatsen op provinciale vaarwegen is geïnventariseerd en verwerkt in een dashboard walstroom.

• De onderwerpen uit het convenant 'Samenwerking Waterrecreatie' zijn vertaald naar de ontwikkelagenda. Regierol is gedurende de looptijd van het uitvoeringsprogramma geregeld.

• De plaatsing van publieke laadpalen door de concessiehouder Equans blijft enigszins achter ten opzichte van eerdere prognoses, mede door het geringe aantal plaatsingsaanvragen. Dit komt mogelijk door het wegvallen van landelijke stimuleringsregeling voor elektrisch vervoer. Met Equans vindt op regelmatige basis afstemming plaats, onder andere over de voortgang van laadpaalplaatsing. Met het Rijk vindt discussie plaats over financiering van de RAL in de periode tot 2030.

• Toevoeging middelen personeelskostenbudget vanuit SPUK Regionale Laadinfrastructuur (zie Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 26).

• Provincies Groningen, Drenthe, Fryslân en Regio Groningen-Assen hebben samen het programma Deel'm (Deelmobiliteit Noord-Nederland) opgezet. Deel'm ondersteunt gemeenten, bewoners en bedrijven in Noord-Nederland bij het opzetten en uitvoeren van deelmobiliteitsprojecten. Voor het programma is een rijkssubsidie verleend en loopt een SPUK-aanvraag. De NPG-aanvraag voor het programma is niet gehonoreerd. Met regelmaat vinden community-bijeenkomsten plaats, op verschillende thema's zijn werkgroepen ingericht en medio 2025 wordt gestart met begeleiding van initiatieven.

• Inmiddels zijn er meerdere sessies geweest samen met alle gemeenten om gezamenlijk tot een programma te komen met maatregelen die haalbaar en nodig zijn. Hierbij wordt samengewerkt met DRIFT en Berenschot. Daarnaast loopt er dit jaar een onderzoek door RHDHV over energiebesparing. De CO2-monitor is inmiddels gereed en wordt regelmatig geüpdatet. Deze kan ook de andere schadelijke uitstoot tonen, zoals stikstof en fijnstof.

• We passen dit zelf bij meerdere projecten toe, maar er zijn nog stappen te zetten om dit voor al onze projecten de standaard te maken en in te bedden in de projecten. De aangestelde adviseur verduurzaming GWW (Grond, Weg en Waterbouw) helpt inmiddels zowel intern als de gemeenten met de te zetten stappen. Hiervoor lopen onder meer het wegbereiderstraject en de verplichte Ambitiewebsessies in elke projectfase.

• De vervanging verloopt nog steeds conform de doelen uit de Routekaart. Wel is het voor sommige zwaardere werkvoertuigen nog steeds niet mogelijk om nu al duurzame alternatieven aan te schaffen. Hiervoor wordt tijdelijk een andere oplossing gezocht, zodat de bedrijfsprocessen gewaarborgd blijven. Zodra ook voor deze voertuigen duurzame alternatieven beschikbaar zijn, worden ook deze tijdelijke fossiele oplossingen alsnog zo snel mogelijk vervangen.

• De subsidie voor deze verduurzamingsstap van achtpersoonsbussen is geregeld bij de vaststelling van het Programma Mobiliteit. De eerste taxibus op waterstof is inmiddels gereed. De minister heeft een AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) afgegeven per juli 2025 voor de gewichtsklasse. Er loopt nu een onderzoek welke achtpersoonsbussen als eerste naar zero emissie kunnen.
• Met de opening van het extra busdepot en aanschaf van nog eens 150 zero emissie bussen is nu 90% van de stads- en streekbussen zero emissie. Alleen voor de Qliners en dubbeldekkers moet nog een passende oplossing gevonden worden.

• Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar de beste zero-emissievariant. In het eerste kwartaal van 2026 zal er een definitieve zero emissie 'systeemkeuze' voor het Groningse spoor gemaakt worden. Op basis van deze systeemkeuze zal de aanbesteding voor de regionale spoorconcessie 2035-2050 in gang gezet worden. Hiervoor is het nodig om de komende jaren extra middelen te reserveren.

• In het BO MIRT 2024 is afgesproken dat Rijk en regio ernaar toewerken om tijdig, dus ruim voor de eerstvolgende aanbesteding, afspraken te maken over onder andere de financiering van zero emissie treinvervoer. Dit proces loopt.

• We dragen doorlopend bij aan de werkzaamheden uit het jaarplan 2025 en onze bijdragen aan het nieuwe koersdocument zijn verwerkt.

• De voorbereidingen voor de realisatie van de eerste fase van het center hebben vertraging opgelopen, onder meer door vertraagde besluitvorming en een niet verkregen subsidie. Voor de invulling wordt nu gekeken naar een deel nieuwbouw en deel bestaande bouw bij een Noorderpoort-locatie, in afstemming met de Hive- partners.

• We onderzoeken op dit moment de mogelijkheden om een bestaand achtpersoonsbusje uit te rusten met de autonome techniek. Goedkeuring van een nieuw voertuig ligt op dit moment lastig en loopt primair via Helmond bij de RDW. Wij zijn daar goed bij betrokken.

• De autonome techniek wordt verder doorontwikkeld, zodat nog dit jaar de volgende stap richting vrijliggende busbaan mogelijk is. Deze ontwikkelingen zijn onderdeel van de genoemde Nationale Ontwikkelagenda Automatisch OV, waarin wij met andere overheden en bijna alle OV-bedrijven samenwerken.  

• Er zijn inmiddels meerdere vluchten met de waterstofdrone geweest, meest recent tussen Meerstad en Appingedam.
• Er is een drone gevonden met een laadvermogen van ongeveer 150 kg. De markt hiervoor is nog heel jong en in ontwikkeling, mede daarom hebben we nu eerst gekozen voor lease. Deze drone kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor vervoer van goederen naar de Waddeneilanden en naar windparken.

• Dronehub Noord-Nederland heeft in kaart gebracht wat de rol en taken zijn van de lokale overheid binnen de dronewetgeving. Dit is in een drukbezochte bijeenkomst (meer dan 100 mensen) gedeeld met de gemeenten, hulpdiensten en noordelijke provincies. Daarnaast wordt er doorlopend gelobbyd om meer experimenteerruimte voor het Noorden te krijgen.

• De opleiding 'Droningen' van Noorderpoort heeft vorig jaar vertraging opgelopen, maar is inmiddels weer volop opgepakt samen met enkele andere mbo-scholen in Nederland. We zijn hiermee koploper op dit gebied. Daarnaast geeft OmniDrones zelfstandig trainingen aan bedrijven en particulieren.

• De NS test nog steeds met ATO op het opstelterrein in Groningen. We zijn met het Rijk in gesprek, zodat zij en ProRail ATO echt op gaan pakken. Dit is nodig voor de implementatie een bredere opschaling straks.

• De betrokken partijen in de sector (IenW, NS, ProRail en Arriva) hebben hun focus op dit moment minder op ATO dan gehoopt. Dit leidt tot minder aandacht voor ATO-toepassingen. Gesprekken om dit te verbeteren zijn gaande.

• Er lopen inmiddels meerdere projecten met de binnenvaart. Ook via het Smart Shipping Forum. Er is een Interreg-project gestart voor automatisering van ferry's (Ferry Go). Hiervan kan ook een eventuele veerpont naar Emden meeprofiteren. De samenwerking met Noorderpoort gaat dit jaar weer verder opgepakt worden.

• Tot nu toe zijn de raakvlakken met mobiliteit beperkt. Het concept zal eerst verder bewezen moeten worden. We blijven wel aangehaakt om de ontwikkeling te volgen.

• Dit is een doorlopend proces. Op verschillende plekken zijn inmiddels studenten en docenten vanuit kennisinstellingen aangesloten bij de field labs en het aantal bedrijven neemt ook nog steeds toe. Participatie van de gemeenten vindt plaats via de 'human capital'-aanpak.

• Wij houden continu de vinger aan de pols of er nieuwe interessante subsidiemogelijkheden zijn vanuit het Rijk en Europa. Vorig jaar is opnieuw een Interreg-subsidie verkregen (voor het water) en er is ook nog een Interreg-voorstel (voor het busdepot) ingediend, waarover voor de zomer besloten wordt.

• De uitvraag voor activiteiten voor de scholen is begin 2025 verzonden.

• De uitvraag voor activiteiten voor de scholen is begin 2025 verzonden.

• Op dit moment heeft 25% van de basisscholen het label verkeersactieve school. Dit is in lijn met de doelstelling. Elke drie jaar wordt het label herijkt. Dit is een doorlopend proces. Daarnaast zijn er ook nieuwe scholen die het predicaat willen verdienen.

• Er zullen dit jaar naar verwachting tien (3,5%) scholen starten met het traject.

• Voor 2025 zijn 324 interventies ingepland. Hiervan zijn tot nu toe 128 vastgelegd in de Gemeente Groningen en 80 in de overige gemeenten. Hierbij willen we 40.000 mensen bereiken.

• Er staan verschillende activiteiten gepland dit jaar. Sinds de start in 2022 hebben er ruim 15.000 mensen deelgenomen. Hiermee hebben we ons doel bereikt.

• Wij zijn gestart met het maken van een notitie waarin een raamwerk voor de 3E-aanpak wordt beschreven om gemeenten te ondersteunen bij de uitvoering hiervan.
• Op de N969 (Rhederweg) start een pilot. Op het gehele traject worden gedragsmaatregelen genomen en getest.
• We zijn gestart met een (kleine) campagne op de route Lettelbert-Midwolde om meer aandacht te vragen voor de nieuwe inrichting voor fietsers.

• De basis voor de aanpak is uitgewerkt. Er is een campagne opzet en een toolkit gemaakt. De campagne heet Verkeersveiligheid De Baas).We willen dit jaar met vijf nieuwe werkgevers starten.