Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

• Op dit moment hebben we van 67 van de 78 bedrijven die moeten voldoen aan de energiebesparingsplicht een rapportage aangeleverd gekregen. Er zijn 19 rapporten beoordeeld en 6 rapporten zijn akkoord bevonden. Bij 13 bedrijven zijn aanvullende gegevens gevraagd. Na goedkeuring worden de bedrijven gemonitord. Hiervoor heeft de ODG drie extra toezichthouders aangesteld.

• Er is opdracht verleend aan LTO Noord die voor de gemeente Midden-Groningen een pilot gaat uitvoeren met als titel Verduurzaming van agrarische daken in combinatie met asbestsaneringen. Kanttekening hierbij is dat geen subsidie wordt verleend voor het saneren van asbest van daken maar dat de eigenaren worden ondersteund en gefaciliteerd bij de mogelijkheden van sanering. Ondersteuning heeft betrekking op beantwoording van vragen van eigenaren over bijvoorbeeld de wijze van saneren of ondersteuning in de vorm van het beoordelen van offertes. Deze pilot zal vervolgens worden geëvalueerd om te bepalen of dit ook voor de rest van de provincie wordt uitgevoerd. Voor de zomer (2025) is de evaluatie afgerond.

• De subsidieregeling Groot Onderhoud en Restauratie Rijksmonumenten (GRRG) is per 1 januari 2025 uitgebreid met een subsidie voor de verwijdering van asbesthoudende dakbedekking.

• Zie voor toelichting Perspectiefnota 2026 (Uitwerking hoofdlijnenakkoord, Onderzoek en Plan van Aanpak asbest).

Resultaat 2025

• In 2025 willen we de Hinderapp verder uitbreiden naar gemeente Groningen, Stadskanaal, Westerwolde en Veendam door de structurele opname van de Hinderapp die dan is ondergebracht bij de ODG als basisactiviteit. Ook willen we in 2025 de Hinderapp evalueren voor de al deelnemende gemeenten voor het vervolg in 2026 en verder. Tevens gebruiken we 2025 om de Hinderapp als echte app in de appstores aan te bieden zodat de bereikbaarheid wordt vergroot. Houtrook wordt vanuit het Schone Lucht Akkoord meegenomen in de Hinderapp. In 2025 wordt een extra fijnstofmeter in Baamsum toegevoegd die fijnstof (PM 2,5 en PM 10) gaat meten als achtergrondmeting en signaleringswaarde. Deze metingen worden in de loop van 2025 getoond in de Hinderapp en worden ook opgenomen in het landelijk meetnet gedurende de komende drie jaar tot en met mei 2028. Tevens zal een slag worden gemaakt om de Hinderapp toegankelijk te maken voor iedere inwoner. Hiermee is basis gelegd voor verdere samenwerking met gemeenten. Samenwerking met de omgeving wordt voortgezet in de klankbordgroep waar alle betrokken stakeholders in zitten.  

• Er is in 2024 onderzoek gedaan naar de kansrijkheid van het instrument omgevingswaarden voor een aantal thema's waaronder luchtkwaliteit. Tevens is onderzoek gedaan naar de beschikbare milieugebruiksruimte in de provincie en hoe we hier op kunnen sturen. De uitkomsten van deze onderzoeken worden in 2025 en 2026 meegenomen in de doorwerking van de omgevingsvisie naar de verordeningen (gebieds)programma's. Op voorhand kunnen we niet zeggen of een omgevingswaarde voor lucht daadwerkelijk het juiste instrument is. Dat moet het onderzoek uitwijzen.

Resultaat 2025-2027

 Resultaat 2025

• In het tweede halfjaar 2025 gaan wij de resultaten en het advies van 2024 naar de wensen en mogelijkheden van het opzetten van een monitoringssystematiek voor de emissies van bedrijven verder uitwerken.

• Eerst gaan we een algemeen afwegingskader opstellen in het kader van de Omgevingsvisie. Het afwegingskader vergunningverlening moet hier op voortbordurend een specifieke verfijning van worden. In verband met de planning van de Omgevingsvisie wordt het afwegingskader vergunningverlening uitgesteld naar 2026.

• De uitvoering van moties M061. Vergroten capaciteit milieuzaken en M75. Onderzoek lozingen en vergunningen vormen de input voor herijking van de programmatische actualisatie. Aan de uitvoering van beide moties wordt gewerkt. Het verspreidingsrapport NEDMAG wordt in het tweede kwartaal van 2025 afgerond.

Resultaat 2025-2027

• Dit betreft geur. In 2024 hebben wij (interim-) beleidsregels geur vastgesteld. Op basis daarvan hebben wij de mogelijkheden ons geurbeleid blijvend uit te voeren. Bij het oplossen van saneringssituaties hebben wij echter voldoende capaciteit nodig op het gebied van VTH, die onder druk staat.

• Door personeelskrapte heeft Seveso-Noord (ODG) een prioritering aangebracht in de uit te voeren taken. Hierdoor neemt ODG bij een aantal Seveso-bedrijven geen deel aan de Seveso-inspectie, waardoor er geen excellent niveau wordt bereikt. Kwantitatief en kwalitatief is nog een inhaalslag nodig. De analyse ten aanzien onder andere hiervan wordt meegenomen in de behandeling van motie M061. Alle reguliere inspecties staan wel op de rol voor 2025 van de hogedrempelbedrijven. Lagedrempelbedrijven hoeven niet elk jaar geïnspecteerd te worden.

• We onderzoeken in het kader van de moties M061 en M75 wat er nodig is om dit op termijn te realiseren, er is nu sprake van vertraging onder andere door capaciteitsproblemen bij ODG. Wij werken aan een actueel vergunningenbestand, met de focus op onze prioritaire dossiers.

Resultaat 2025

• Het onderzoek naar een emissiepunten-registratiesysteem (EPRS) is afgerond. De noodzakelijke ondersteuning van ODG wordt meegenomen in het plan van aanpak motie M061. In 2025 en 2026 wordt het EPRS geoperationaliseerd. Beoordeeld wordt hoe ZZS hierin een plaats krijgen.

Resultaat 2025-2027

• Beleidsontwikkeling heeft inmiddels plaatsgevonden in de vorm van beleidsregels in het Milieuprogramma. Wij blijven uiteraard actief de ontwikkelingen volgen en passen indien gewenst ons beleid hieromtrent op termijn verder aan.

Resultaat 2025

• Mede vanuit IPO-verband is voor de evaluatie een nationaal beoordelingskader geur opgesteld. Wij sluiten aan bij deze landelijke evaluatie. Vooruitlopend op de langetermijnactualisatie van ons geurbeleid hebben we in 2024 voor de korte termijn ons geurbeleid aangepast naar aanleiding van de actuele ontwikkelingen voor dit thema. Hiermee kunnen we blijvend ons geurbeleid uitvoeren.

Resultaat 2025-2027

• Succesvolle uitvoering hiervan is afhankelijk van de uitvoering door ODG. Conform motie M75 wordt hieraan invulling gegeven. Echter, over de volle breedte is er een tekort aan capaciteit om alle VTH-taken, waaronder (risicogerichte) actualisaties van vergunningen en toezicht volledig en tijdig uit te voeren. Daartoe wordt in het tweede kwartaal van 2025 in het kader van motie M061 een plan van aanpak opgeleverd.

• In 2024 is de (landelijke) pilotfase van twee jaar gestart waarbij bij een aantal bedrijven financiële zekerheid wordt toegepast op basis van de nieuwe wettelijke regeling per 1 januari 2024. De uitvoering hiervan ligt in Groningen bij ODG. Hierbij wordt nauw aangesloten bij de in IPO-verband ontwikkelde aanpak. Binnen IPO is besloten dat de pilot landelijk wordt gecoördineerd en geëvalueerd. Begin 2025 wordt vanuit IPO de tussenevaluatie van de pilotfase opgeleverd. De uitkomsten daarvan worden ook besproken met het Rijk.

• Vanuit regionale economie zijn er al meerdere regelingen (SITI, JTF) opgetuigd die (ook) leiden tot het aantrekken van hoogwaardige circulaire industrie.

Resultaat 2025-2027

• Financiering van de Bouwstenenvisie is rond. Op dit moment wordt gewerkt aan implementatie van de nodige maatregelen met prioriteit op afvalpreventie en grondstoffenbesparing.

• In 2023 is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van het monitoringsraamwerk. In 2025 wordt gewerkt aan de implementatie.

• In 2024 is een pilot gestart waarbij bij een aantal bedrijven financiële zekerheid wordt toegepast. Daarnaast zal een nadere analyse van de nulmeting monitoring afval input zijn voor eventuele andere maatregelen die focus leggen op milieuaspecten zoals ZZS en microplastics. Conform plan loopt de pilot ook in 2025 nog door.

• In het eerste kwartaal van 2024 is het project gestart. Er is een verkenning uitgevoerd naar het herijken van het provinciaal basisnet. Het rapport is begin 2025 opgeleverd. Mede op basis van deze herijking is het mogelijk een beleidsmatige afweging te maken ten aanzien van het continueren of herzien van het provinciaal basisnet Groningen. Dit zal uiteindelijk zijn doorwerking krijgen in de Provinciale Omgevingsverordening.

Resultaat 2025-2027

Resultaat 2025

• Het in 2022 gestarte project om de monitoring van het grond- en oppervlaktewater beter af te stemmen met de andere partners zoals waterschappen, Waterbedrijf Groningen en gemeenten in onze provincie loopt door in 2025.

• In 2022 is een project gestart naar de locaties waar een verdenking rust op de aanwezigheid van PFAS in de bodem. Er is historisch onderzoek uitgevoerd op ca. 60 locaties. In 2023 en 2024 zijn indicatieve bodemonderzoeken uitgevoerd op die locaties waar de verdenking is bevestigd. In 2025 zal er een nieuwe groep locaties onderworpen worden aan een (bodem)onderzoek.

Resultaat 2025-2027

• Dit is afgerond in 2024.

Voor ODG wordt een bedrag € 408.000 beschikbaar gesteld en voor de provincie € 648.000 (zie voor toelichting Perspectiefnota 2026 - Onontkoombare voorstellen)

• Dit traject is begonnen. In het tweede kwartaal is aan de hand van een duurzaamheidssessie concrete invulling gegeven aan hoe duurzaamheid goed geïmplementeerd kan worden.

• Dit loopt goed op schema. De organisatorische grens is vastgesteld en de data wordt nu geanalyseerd.  

• Zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 4 (Overhevelen middelen Uitvoeringsagenda Duurzaamheid naar personeelskostenbudget).

• De verkenning voor doorgroei naar niveau 4/5 loopt. Er wordt in het tweede kwartaal een opdracht gegeven aan een adviesbureau voor het ontwikkelen van een stappenplan om op niveau 4/5 te komen.

• Dit is een integraal onderdeel van de SDG-monitor. De SDG-monitor is afgelopen jaar opgeleverd en wordt in 2025 verder verbeterd en geoptimaliseerd, de eerstvolgende actualisatie is voorzien in 2026. De SDG-monitor zal met regelmaat geactualiseerd moeten worden om relevant te blijven voor de organisatie; daarmee zullen ook de duurzaamheidsdoelen voor de organisatie herhaaldelijk geïnventariseerd worden.

• Het doel is om eind 2025 alle hoofdprocessen verduurzaamd te hebben maar de voortgang hierop verloopt moeizaam door afhankelijkheid van de voortgang op procesgericht werken. Het is noodzakelijk dat (1) de processen inzichtelijk zijn gemaakt en dat (2) duurzaamheidsmaatregelen worden opgesteld én toegepast in die processen. Er zijn nu 8 van de 31 processen waar wordt gewerkt aan het inzichtelijk maken van de processen, waar duurzaamheidsmaatregelen zijn opgesteld én actief wordt gewerkt aan het toepassen van die maatregelen. Om verdere voortgang te stimuleren neemt het multiteam Duurzame Ontwikkeling deel aan de werkgroep Procesgericht werken en staat duurzaamheid als vast onderdeel op de agenda van de bijbehorende stuurgroep. Nieuwe processen zitten inmiddels in de pijplijn om verduurzaamd te worden.

• De Interne Duurzaamheidsmonitor wordt met regelmaat geactualiseerd. Langs de lat van de SDG's wordt bekeken hoe de organisatie scoort.

• De SDG-monitor is in het eerste kwartaal opgeleverd. In het tweede kwartaal is een start gemaakt met de verdere implementatie binnen de organisatie met als doel het benutten van de monitor voor sturing op beleid en uitvoering. Bij de implementatie wordt gestreefd naar een verbinding met de begroting en de doelenboom. Wanneer daar duidelijker vorm aan wordt gegeven, komt de SDG-monitor beter tot zijn recht. In praktijk blijkt het nog erg lastig om de doelenboom en de begroting goed te verbinden met de SDG-monitor. Huidige ideeën zijn nog te abstract om bruikbaar te zijn en pogingen om dat concreter te maken verlopen moeizaam.

• Er is vanuit het Agroprogramma een pilotcasus gestart voor het aanzuren van mest. Dit is gepresenteerd bij het Goud van Groningen in Den Haag Naar aanleiding hiervan krijgt het een vervolg; De route naar mestverwaarding in Overschild en Westerkwartier.
• Er is een regieoverleg voor complexe casussen waarbij erfgoed een grote rol speelt tussen het Agroprogramma, de NCG en het IMG.

• We hebben geen formele rol in de versterking maar werken samen met de partijen die wel een formele rol hebben.
• Eén van de 50 maatregelen uit Nij Begun is het jaarlijks uitbrengen van de Staat van Groningen en Noord-Drenthe. De Staat volgt de voortgang van de uitvoering van de maatregelen en de effecten van het gevoerde beleid. De Staat van Groningen en Noord-Drenthe 2025 is een beknopte versie, omdat het enige tijd duurt voordat sommige maatregelen uit Nij Begun van kracht worden.In de regionale reactie op De Staat van Groningen & Noord-Drenthe 2025 hebben we onze regionale visie gegeven.

• Hiervoor hebben wij het regieoverleg tussen Agroprogramma, Nationaal Coördinator Groningen en Instituut Mijnbouwschade Groningen ingepland. Waar nodig sluiten ook andere stakeholders aan.
• De waardevermeerderingsregeling is verlengd.
• Met de andere betrokken overheden zetten we voortdurend in op verruiming van bevoegdheden om oplossingen te bieden. Dat hebben we ook in de regionale reactie op de Staat van Groningen & Noord-Drenthe 2025 gedaan.

• De provincie is verantwoordelijk voor het provinciaal programma NPG (2024 - 2029). In totaal is hiervoor € 187 miljoen beschikbaar. Samen met partners worden in 2025 de uitvoeringsprogramma's (Energie, Landelijk Gebied, Gezondheid, Arbeidsmarkt en Onderwijs) uitgevoerd.

• Agroprogramma: In zijn totaliteit zijn er 315 actuele casussen die worden begeleid bij schade en versterkingsopgaven door een consulent.

• Mkb-programma: In zijn totaliteit zijn er 54 actuele casussen die worden begeleid bij schade en versterkingsopgaven door een consulent.

• In 2025 zijn voor de deskundigenregelingen voor het mkb en agrariërs respectievelijk 12 en 12 aanvragen toegekend voor financiering van een kennisvraag rondom het (brede) schadeherstel- of versterkingstraject van ondernemers. Sinds de eerste openstelling van de Maatwerkregeling op 1 december 2023 hebben 126 agrarische ondernemingen subsidie ontvangen voor investeringen in hun bedrijf. In september 2025 volgt een nieuwe reeks beschikkingen.

• Er is vanuit het Agroprogramma een bijdrage geleverd aan de Kansenkaart van de Regiobouwmeester.  

• Het uitvoeringsprogramma is juli 2024 vastgesteld, hierin zijn geen nieuwe beleidskeuzes gemaakt. Deze keuzes moeten eerst op strategisch en tactisch niveau gemaakt en vastgesteld worden. Dit gebeurt in de Omgevingsvisie en het Programma Energie, naar verwachting in 2025.
• Genoemde activiteiten voor waterstof worden uitgevoerd. NPG-regelingen voor waterstof zijn in mei opengesteld.

• Zie voor toelichting Voorgestelde begrotingswijzigingen, voorstel 6 (Subsidieregeling Transponder- en radartechniek windparken).

• Wij koersen erop om het Programma Energie in 2025 vast te stellen.

• Het Programma Verkenning Regionaal Energiebedrijf is onderverdeeld in drie sporen: Warmte, Warmtesysteem Eemsregio Groningen, Opwek & Opslag. Het programmaresultaat voor drie sporen wordt volgens planning eind 2026 opgeleverd. Wij zullen uw Staten in juni nader informeren over de stand van zaken van het programma.